کاردرمانی فلج مغزی یکی از مهمترین موضوعاتی می باشد که خانواده های دارای این فرزندان با آن روبرو هستند. در این فیلم نتیجه کاردرمانی را کودکی را می بینید که قبل از انجام کاردرمانی فلج مغزی، قادر به راه رفتن نبود.
.
.
.
علایم قبل از کاردرمانی:
قبل از آنکه این کودک نازنین به کاردرمانی مراجعه کند با این علایم مواجه بود:
- ناتوانی در حرکت چهاردست و پا به صورت کامل
- ناتوانی در ایستادن
- ناتوانی در راه رفتن و داشتن مشکلات شدید تعادلی
- ضعف شدید حرکتی هنگام استفاده از دست
- اسپاسم و کوتاهی شدید عضلات در اندام فوقانی و اندام تحتانی راست (آسیب یکطرفه بدن-سمت راست)
با توجه به این مشکلات دست راست کودک در الگوی فلکسوری اندام فوقانی قرار داشت و در استفاده مهارتی از دست ناتوان بود. علاوه بر این با توجه به اسپاسمی که در اندام تحتانی وجود داشت انواع حرکات(چهار دست و پا رفتن، ایستادن و راه رفتن) در این عزیز مهربان محدود بود.
علاوه بر این مشکلات، با توجه به اسپاسمی که در اندام ها داشتیم، کوتاهی های متعددی در اندام فوقانی و اندام تحتانی برای ما مشهود بود.
ارزیابی های ما قبل از انجام کاردرمانی فلج مغزی:
بررسی مراحل رشدی:
در مرحله اول با توجه به سن، مرحل رشدی را ارزیابی کردیم. ارزیابی مراحل رشدی در کودکان به این صورت می باشد که مرحلی از جمله: گردن گرفتن، سینه خیز رفتن، غلتیدن، چهار دست و پا رفتن، نشستن، روی زانو ایستادن، ایستادن و در نهایت راه رفتن را ارزیابی می کنیم. هر یک از مرحل رشدی گفته شده در کودک در سن خاصی به دست می آید که ما این موضوع را در نظر داریم. اگر سن ایجاد هر یک از این مراحل دیرتر از حالت نرمال باشد به این معنی است که تاخیر رشدی وجود دارد. در صورت وجود تاخیر، شروع کاردرمانی ضروری است.
بررسی تون عضلانی:
برای بررسی تون عضلانی مقیاس های متعددی وجود دارد که ما در کلینیک، قبل از شروع کاردرمانی فلج مغزی از مقیاس اشورث (Ashworth Scale) استفاده می کنیم.
بررسی اسپاسم:
اسپاسم در عضلات تغییری در تون به صورت افزایشی است که می تواند در موقعیت ها و شرایط مختلف شدت متفاوتی داشته باشد. برای این که به نتایج دقیق تری برسیم، اسپاسم را در شرایط مختلف و در طی چند جلسه بررسی می کنیم.
بررسی کوتاهی های عضلات:
وجود کوتاهی های عضلانی یکی از مشکلات شایع در کودکان فلج مغزی می باشد. قبل از شروع کاردرمانی، برای اینکه بدانیم تمرکز درمان را بر روی برطرف کردن کوتاهی کدام عضلات بگذاریم، ارزیابی جامعی از کوتاهی عضلات مختلف بدن می کنیم.
بررسی اختلالات ساختاری و حرکتی:
گاهی به دلیل پوزیشن های بدی که در بدن داریم انحرافات متعددی ممکن است در بدن ما ایجاد شود. برطرف کردن این دفورمیتی ها و قبل این موضوع، جلوگیری از ایجاد دفورمیتی در قسمت های مختلف، از اهم موارد در کاردرمانی فلج مغزی محسوب می شود.
بررسی پوزیشن بدن:
اگر در اندام ها اسپاسم داشته باشیم، یا اینکه انواع کوتاهی در عضلات وجود داشته باشد، در این حالیت نمی توانیم وضعیت مناسب بدن را در حالت نشسته، ایستاده و حتی در حالت خوابیده حفظ کنیم. بنابراین با توجه به شرایط موجود، پوزیشنی را برای کودک انتخاب میکنیم که کمترین آسیب را در ستون فقرات و اندام ها داشته باشم.
بررسی الگوی راه رفتن (گیت):
بعضی از کودکانی که به ما مراجعه می کنند در الگوی راه رفتن با مشکل مواجه هستند. در این موارد، با استفاده ار کاردرمانی، اصلاح الگوی راه رفتن را برای آنها انجام می دهیم.
بررسی عملکرد دست و اندام فوقانی(هند فانکشن):
برای بررسی عملکرد دست ما آیتم های تست های زیر را در نظر داریم:
Jebsen taylor Hand function Test
Nine Hole Peg Test
کاردرمانی فلج مغزی
اهداف کاردرمانی در این کودک چه بود؟
با توجه به این که ایستادن و راه رفتن را نداشتیم در مرحله اول بدست آوردن این دو مرحله را هدف قرار دادیم. لذا برنامه های درمان را به صورتی تنظیم کردیم که بتوانیم در کمترین زمان ابتدا ایستادن را بدست آوریم و سپس راه رفتن مستقل. البته با توجه به وجود کوتاهی های دیگر در دست و اندام فوقانی راست، برطرف کردن این مشکل را هم در برنامه درمان قرار دادیم. بدین منظور درمان های تخصصی حرکتی را به صورت فعال و غیر فعال در بیمار انجام دادیم.
درمان این کودک چه مدت به طول انجامید؟
پس از شروع کاردرمانی، بعد از حدود 2 ماه، ایستاده مستقل و پس از حدود 3 ماه، راه رفتن مستقل بدست آمد. اما مساله قابل ذکر این است که کاردرمانی را به 2 دلیل قطع نکردیم:
- جهت اصلاح الگوی راه رفتن
- جهت بدست آوردن توانایی استفاده از دست به صورت فعال