درمان شکستگی انگشت و اهمیت توان بخشی در مدیریت آن را نمی توان نادیده گرفت. وسعت استراتژی های توان بخشی کاردرمانی از تمرینات حرارتی و دامنه حرکتی گرفته تا روش های پیچیده تر آتل بندی (اسپلینت گذاری) و تحرک مفصلی متغیر است. با این حال، تمام اهداف این درمان ها روشن هستند. این اهداف کنترل درد، کنترل تورم بافت نرم، حمایت از ترمیم شکستگی، بازیابی حرکت، قدرت، عملکرد، بازگشت به کار و فعالیت های روزانه است. یکی از کلیدهای توان بخشی در این مقوله “داشتن ارتباط” است. مدیریت مؤثر شکستگی های دست بستگی به همکاری جراح، کاردرمانگر و بیماران دارد. پیشرفت درمان و نگرانی های فردی مشخص شده ی مراجع، توسط کاردرمانگر مورد توجه قرار خواهند گرفت. در درمان شکستگی انگشت صدمات و انقباضات پیچیده معمولاً به ترکیبی از راهکارهای توان بخشی نیاز دارد که به طور ماهرانه توسط کاردرمانگر انتخاب می شوند.
ساختار انگشتان دست
وقتی انگشتان خم و راست می شوند، مفاصل انگشتان مانند لولا عمل می کنند. مفصل اصلی دست مفصل مچ یا متاکارپوفالانژیال یا MCP است. این مفصل از اتصال استخوان های متاکارپال در کف دست با استخوان های انگشت یا فالانژ تشکیل می شود. هر انگشت دارای سه استخوان کوچک انگشتی است. این سه استخوان توسط دو مفصل بین انگشتی یا از هم جدا می شوند. نزدیک ترین مفصل بین انگشتی به مفصل MCP را Proximal Interphalangeal می نامند. هم چنین مفصل نزدیک به انتهای انگشت مفصل Distal Interphalangeal نامیده می شود. در درمان شکستگی انگشت دانستن اطلاعات دقیق از ساختمان انگشتان لازم است.
رباط ها و لیگامان ها نوارهای سفت بافتی هستند که این استخوان ها را به هم متصل می کنند. چندین رباط مفاصل را به هم متصل می کنند. در مفصل Proximal Interphalangeal، قوی ترین رباط مربوطه، با نام صفحه ی کف دستی یا volar plate است. آن ها وظیفه ی افزایش و کنترل ثبات مفاصل بین انگشتی را بر عهده دارند. این رباط اولین استخوان انگشت را به دومین استخوان یا میانی ترین آن در سمت کف دست متصل می کند. با صاف شدن مفصل، رباط سفت می شود و از افزایش زاویه بیش از حد مفصل جلوگیری می کند. در درمان شکستگی انگشت این رباط و سایر قسمت های دیگر انگشت احتمال پارگی و دررفتگی دارند که به آن ها رسیدگی می شود. همچنین رباط های جانبی در هر طرف این مفاصل وجود دارد.
وقتی مفصل به پهلو خم می شود رباط های جانبی سفت می شوند و مفصل را از یک طرف به طرف دیگر ثابت نگه می دارند. بنابراین ساختمان انگشتان دست ساختاری کاملاً پیچیده و منظم شده دارد که حضور نیروها و فشارهای مخالف بیش از حد می تواند منجر به شکستگی هایی در هر کدام از این استخوان های کوچک شود.
علائم شکستگی و اقدام جهت درمان شکستگی انگشت چیست؟
هنگام شکستن انگشت، درد فوری و شدیدی در محل شکستگی احساس می شود. وقتی به انگشت نگاه می کنید ممکن است برآمدگی یا تغییر شکل مشخصی در اثر حرکت یا جابجایی تکه های استخوان در هنگام شکستگی استخوان انگشت ایجاد شود. هم چنین ممکن است انگشت متورم و کبود شود. علائم دیگر عبارتند از :
- کاهش دامنه حرکتی
کاهش دامنه حرکتی جایی است که محدودیتی در حرکت یک مفصل وجود داشته باشد. حرکت ممکن است سفت یا دردناک شود. درد یا سفتی ممکن است مانع حرکت روان دامنه ی مفصل شود.
- سفتی (Stiffness)
سفتی علامتی است که در اثر بسیاری از آسیب ها از جمله مشاهده در درمان شکستگی انگشت ایجاد می شود. طول دوره های سفتی می تواند از سی دقیقه تا چند روز متفاوت باشد. این علامت می تواند تأثیرات زیادی بر فرد بگذارد، از جمله افزایش درد
کاهش تحرک و کاهش دامنه حرکتی.
- ضعف عضلات (weakness)
سستی ماهیچه یا ضعف عضلانی به معنی کاهش قدرت عضلانی، بیحالی، کسالت و خستگی عضله است.
- گرفتگی عضلات (cramps)
گرفتگی عضله انقباض غیرارادی عضله است که از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد. گرفتگی می تواند باعث درد شدید در ناحیه ی شکسته شده ی انگشت شود. با وجود این علائم می توانید از شکسته شدن اانگشت خود و اقدام برای درمان آن مطمئن شوید.
کاردرمانی در درمان شکستگی انگشت
بلافاصله پس از جراحی یا زمانی که استخوان به اندازه کافی بهبود یافته است، درمان کاردرمانی می تواند آغاز شود. درمان ممکن است شامل تمرینات و فعالیت هایی برای کاهش درد، تورم و افزایش بهبودی و استقلال فردی باشد. کاردرمانگر شما هم چنین برنامه تدریجی تمرینات کششی و تقویتی را برای بهبود حرکت و قدرت مفاصل در اختیار شما قرار می دهد. هنگامی که به فعالیت های عادی یا مشارکتی سابقتان باز می گردید، کاردرمانگر به شما در مورد اقدامات حفاظتی توصیه هایی می کند. این اقدامات شامل آتل بندی و روش های محافظت از انگشتتان است. روش های درمان شکستگی انگشت بیشتر شامل موارد زیر می باشند.
- منیپولیشن (manipulation)
- موبیلیزیشن (mobilization)
- تمرینات افزایش دامنه ی حرکتی (range of movement)
- تمرینات جهت بازگرداندن حس عمقی و کنترل آن
یک کاردرمانگر می تواند اطمینان حاصل کند که شکستگی انگشت شما به درستی تشخیص داده شده و مدیریت می شود. در بیشتر موارد، آن ها به مراجع پیشنهاد استفاده از اسپلینت/آتل را می دهند تا شکستگی ثابت بماند. و در وضعیت صحیح قرار بگیرد تا زمانی که بهبود یابد. برای کاهش تورم نیز ممکن است اقداماتی انجام گیرد چرا که تورم بیش از حد حس عمقی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. برخی از شکستگی های چرخشی، ناپایدار یا شدیدتر برای رفع کامل آن ها نیاز به جراحی خواهد بود.جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره و ویزیت آنلاین، با ما در تماس باشید.
کاردرمانی برای افزایش دامنه ی حرکتی در درمان شکستگی انگشت
تمرینات افزایش دامنه ی حرکتی انگشت شکسته تمرینات خاصی هستند که ویژه ی انگشت شکسته شده اند. این تمرینات در قسمتی که میزان حرکت مفصل کاهش یافته است انجام می گیرند. این تمرینات را می توان با کمک و درجهت جاذبه ی زمین برای سهولت اجرا و یا با کمک درمانگر انجام داد. به عنوان مثال حرکت در محدوده قابل دستیابی در قسمت شکسته شده انجام می شود. سپس توسط قسمت دیگری از اندام مانند دستان فشار بیشتری وارد می شود. به علاوه می توان هم با کمک شخص دیگری و یا توسط یک دستگاه خارجی اجرا شوند.
کاردرمانگر ها در درمان شکستگی انگشت به طور کامل شرایط را ارزیابی می کنند. و از میان طیف وسیعی از تمرینات حرکتی مناسب ترین آن ها را برای مراجع با ویژگی های منحصربفردش انتخاب می کنند. کاردرمانی برای بهبود دامنه ی حرکتی در مرحله توان بخشی شکستگی انگشت مورد نیاز است. چرا که انگشت شکسته شده، خشک و سفت شده و به علت دردناک بودن میزان حرکت آن کاهش یافته است. تمرینات افزایش دامنه ی حرکتی مزایای زیادی دارند که برخی از آن ها را در زیر آورده ایم.
- افزایش حرکت در مفاصل بین بند انگشتان (IP) و MCP
- بهبود عملکرد مفصل و کل اندام فوقانی
- بهبود کارایی حرکتی اندام
- افزایش استقلال فردی
- کاهش درد
- حفظ یکپارچگی مفصل انگشتان
جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره و ویزیت آنلاین، با ما در تماس باشید.
منیپولیشن (manipulation) و موبیلیزیشن (mobilization) در درمان شکستگی انگشت
منیپولیشن و موبیلیزیشن تکنیک های دستی هستند که برای تحت تأثیر قرار دادن فیزیکی مفصل انگشتان مورد استفاده قرار می گیرند. اگر مراجع احساس درد یا سفتی در این قسمت داشته باشد کاردرمانگر ممکن است تصمیم به انجام این کار راداشته باشد. چرا که تحرک انگشت با این دو روشجز بهترین روش های درمان توان بخشی است. طیف وسیعی از تکنیک های موبیلیزیشن وجود دارد که می توان از آن ها برای تحرک مجدد مفصل جهت افزایش دامنه حرکتی استفاده کرد. کاردرمانگران می توانند انواع روش های درمان دستی برای درمان شکستگی انگشت در محل آسیب دیده را به کار ببرند.
منیپولیشن و موبیلیزیشن به مفصل حرکت دوباره ای را می دهند. این حرکات اغلب زمانی انجام می شوند که مراجع در وضعیت رلکس و آرام یافته ای قرار داشته باشد. این موقعیت به درمانگر اجازه می دهد تا مفصل را در محدوده مورد نظرش حرکت دهد. این امر به حرکتی در مفصل می انجامد که مراجع خودش به دلیل درد داشتن نمی تواند به تنهایی از پس آن برآید. موبیلیزیشن با شروع مجدد حرکت و تسهیل آن در مفصل مزایای زیر را در اختیار بیمار قرار می دهد.
- سفتی یا stiffness مفصل و عضلات را کاهش می دهد.
- کاهش درد
- دامنه حرکت را افزایش خواهد داد.
- افزایش عملکرد اندام
جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره و ویزیت آنلاین، با ما در تماس باشید.
کاردرمانی و حس عمقی
تمرینات حس عمقی تمریناتی هستند که گیرنده های حس عمقی را به چالش کشیده، آن ها را تقویت می کنند و باعث بهبودی پاسخ دهی می شوند. حس عمقی به تثبیت مفصل انگشتان در حین انجام عملکردهای ایستا و پویا کمک می کند. کاهش حس عمقی در فردی که شکستگی انگشتان داشته محتمل است. لذا این مشکل، می تواند منجر به افزایش خطر آسیب های دیگری برای انگشت شود. کاردرمانگران یک برنامه دقیق ارزیابی و تمرینات حس عمقی را برای کسانی که علائم کاهش حس عمقی دارند تعیین می کنند. حس عمقی ممکن است به دلایلی مانند آسیب شکستگی انگشت یا بی حرکتی ناشی از آن کاهش یابد.
در پروسه ی توان بخشی درمان شکستگی انگشت دریافت برنامه تمرینی بهبود حس عمقی از کاردرمانگر خالی از لطف نیست. چرا که این تمرینات مزایای بالقوه ی زیادی را برای استقلال فردی و تایید اطمینان از کیفیت زندگی فرد دارند. این مزایا شامل:
- بهبود وضعیت و position مفصل انگشت
- بهبود ثبات مفصل
- کاهش خطر آسیب دیدگی های بیشتر
- به افزایش اعتماد به نفس در مورد سلامتی مفصل آسیب دیده کمک می کند.
- بهبود تحرک
- کاهش حرکت جبرانی ماهیچه ها. در صورت کاهش حس عمقی، ماهیچه ها ممکن است بیش از حد فعال شوند تا بخواهند ثبات مفصل را کنترل کنند.
در درمان شکستگی انگشت، برنامه تمرینی حس عمقی پروسه ای تدریجی است که در آن تمرینات با بهبود حس عمقی چالش برانگیزتر می شوند. یعنی به مرور زمان با جلورفتن جلسات میزان بهبودی حس عمقی انگشت بیشتر خواهد بود. برخی از اصول و تمرینات شامل:
- ارزیابی ذهنی و عینی اولیه
- بررسی نتایج ارزیابی جهت آگاهی از پیشرفت
- تمرینات در محدوده حرکتی تا جایی که فقط بی ثباتی احساس شود.
- تمریناتی برای بهبود زمان واکنش ماهیچه ها
- تمرینات تعادلی
- تمرینات تقویتی
- استراتژی های خود-مدیریتی در مراحل نزدیک به انتهای توان بخشی
کاردرمانی و کنترل ورم در درمان شکستگی انگشت
کنترل ادم/ورم به دنبال آسیب شکستگی انگشت و جراحی آن برای راحتی بیمار هر چه بیشتر بیمار است. این اقدامات در کاردرمانی شامل بازگرداندن حرکت اولیه مفصل است که به علت ورم بیش از حد بسیار کاهش یافته است. تورم انگشت یک معیار غیر مستقیم برای التهاب محسوب می شود. کاردرمانگر ممکن است با استفاده از دستگاه مخصوصی از طریق حجم اضافه آب یا با اندازه گیری دور انگشت متوجه میزان تورم شود. ساده ترین راه مداخله برای کاهش ورم انگشت، مرتفع بودن اندام است. یعنی با قرار گرفتن دست در سطح بالای قلب ، تورم موضعی انگشت کاهش می یابد.
در درمان شکستگی انگشت تکنیک های فشرده سازی و بستن انگشت نیز معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد. این روش به راحتی توسط بیماران در بین ویزیت های درمانی هم قابل انجام خواهد بود. با تداوم تمرینات دامنه ی حرکتی کنترل ورم نیز آسان تر خواهد بود. بنابراین برای داشتن پروسه ی توان بخشی موفق به درمان های متفاوتی به صورت همزمان نیاز است که تشخیص آن ها به عهده ی متخصصین کاردرمانی است.
کاردرمانی برای درمان شکستگی انگشت چقدر مؤثر است؟
اکثر شکستگی های انگشتان با آتل بندی و تمرین درمان می شوند. اگر شکستگی انگشت از نوع چرخشی باشد، به طوری که از روی انگشتان دیگر عبور می کند؛ یا اگر انگشت شکسته کوتاه تر از انگشت دست دیگر باشد. در این صورت ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد. با آتل بندی و درمان کاردرمانی صحیح، اکثر افراد به حرکت، قدرت و عملکرد کامل دست می یابند. در صورت نیاز به جراحی نیز کاردرمانی برای اطمینان از حرکت سریع و ایمن انگشت پس از عمل ضروری است.
جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره و ویزیت آنلاین، با ما در تماس باشید.
منابع
برای مطالعه بیشتر در مورد نقش کاردرمانی در درمان شکستگی مچ دست، لینک زیر را مطالعه کنید.