درمان سیاتیک بدون جراحی را با روش های مختلفی از جمله توان بخشی کاردرمانی می توانید امتحان کنید. اگر می خواهید سیاتیکتان را بدون انتخاب راه های خطرناک و پرهزینه مانند جراحی تسکین دهید از روش های غیرجراحی مناسب و فعالیت های خود مراقبتی داخل منزل که ما در ادامه ی مطلب در اختیار شما قرار می دهیم استفاده کنید. سیاتیکا (sciatica) به شرایطی می گویند که طی آن عصب سیاتیک که بزرگترین و طویل ترین عصب بدن است تحت فشار و التهاب قرار می گیرد. نتیجه ی آن درد در قسمت پایین کمر، لگن، ران و تا زانوها است. سیاتیکا می تواند ناشی از چندین بیماری مختلف مانند دررفتگی دیسک کمری، تنگی کانال نخاعی، لغزش مهره ای و یا آرتروز باشد. بنابراین درمانگرتان در درمان سیاتیک بدون جراحی حتما این موضوع را درنظر خواهد گرفت.
سیاتیکا چیست؟
سیاتیکا درد عصبی ناشی از آسیب یا تحریک عصب سیاتیک است که از ناحیه باسن/گلوتئال شما منشا می گیرد. عصب سیاتیک طولانی ترین و ضخیم ترین عصب بدن (تقریباً به اندازه عرض انگشت) است.
در واقع از پنج ریشه عصبی تشکیل شده است:
- دو ریشه از ناحیه تحتانی کمر به نام ستون فقرات کمری (L4 و L5)
- سه ریشه از قسمت نهایی ستون فقرات به نام ساکروم یا خاجی (S1-S3)
پنج ریشه عصبی به هم می رسند و عصب سیاتیک راست و چپ را تشکیل می دهند. در درمان سیاتیک بدون جراحی معمولاً یک سمت آسیب دیده است. در هر طرف بدن، یک عصب سیاتیک از میان لگن، نشیمنگاه و ران می گذرد و درست در زیر زانو ختم می شود. سپس عصب سیاتیک به اعصاب دیگر منشعب می شود که به سمت پایین یعنی ساق پا و انگشتان پا ادامه می یابد.
صدمه ی واقعی به عصب سیاتیک که سیاتیکا نام دارد، در واقع نادر است. اما اصطلاح “سیاتیکا” معمولاً برای توصیف هر دردی که از کمر منشا می گیرد و به پایین ساق پا می رسد استفاده می شود. چیزی که در این دردها مشترک است آسیب به یک عصب، تحریک، التهاب، نیشگون گرفتن یا فشرده شدن یک عصب در قسمت پایین کمر شما است.
در درمان سیاتیک بدون جراحی درد خفیف تا شدید را در هر نقطه از مسیر عصب سیاتیک تجربه می کنید. یعنی در هر نقطه از کمر، از لگن، نشیمنگاه و یا تا پایین پاها این درد احساس می شود. هم چنین می تواند باعث ضعف عضلانی در ران و پاهایتان شود. بی حسی در ساق پا و احساس سوزن سوزن شدن ناخوشایند در ساق پا، پشت و کف پا و انگشتان هم محتمل است. توجه به این نکته ضروری است که هر نوع کمردرد یا پا درد تشعشعی سیاتیکا نیست. سیاتیک مختص دردی است که از عصب سیاتیک منشأ می گیرد.
برای اطلاعات بیشتر دز زمینه تفاوت دیسک و سیاتیک، لینک زیر را مطالعه فرمایید.
قبل از درمان سیاتیک بدون جراحی چه احساسی خواهید داشت؟
علائم سیاتیک معمولاً در طول مسیر عصب سیاتیک بزرگ احساس می شود. سیاتیک اغلب با یک یا چند مورد از ویژگی های زیر مشخص می شود:
- درد
درد سیاتیک معمولاً مانند یک احساس سوزش مداوم یا یک درد تیرکشنده است که از قسمت پایین کمر یا باسن شروع میشود و از جلو یا پشت ران و ساق پا تا کف پاها گسترش می یابد.
- بی حسی
درد سیاتیک ممکن است با بی حسی در پشت ساق همراه باشد. گاهی اوقات، گزگز یا ضعف نیز ممکن است وجود داشته باشد.
- علائم یک طرفه
سیاتیک به طور معمول یک پا را درگیر می کند. در درمان سیاتیک بدون جراحی اغلب احساس سنگینی در پای آسیبدیده مشاهده میشود. به ندرت، هر دو پا ممکن است با هم آسیب ببینند.
- علائم ناشی از پوسچر (وضعیت ایستایی بدن)
علائم سیاتیک ممکن است هنگام نشستن، تلاش برای ایستادن، خم شدن ستون فقرات به جلو، پیچاندن ستون فقرات، دراز کشیدن و یا هنگام سرفه بدتر شود. علائم ممکن است با راه رفتن یا قرار دادن کیسه ی حرارتی روی ناحیه پشت لگن کاهش یابد.
- سیاتیکا، درد رادیکولوپاتی (Radiculopathy) است.
رادیکولوپاتی به درد ناشی از فشردگی ریشه(های) عصبی نخاعی اشاره دارد. سیاتیکا زمانی رخ می دهد که یک یا چند ریشه عصبی از L4(چهارمین ریشه ی کمری) تا S3(سومین ریشه ی خاجی) به دلیل شرایطی مانند فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی یا تخریب تدریجی دیسک، تحریک یا فشرده می شوند. در درمان سیاتیک بدون جراحی درد رادیکولار از ریشه عصب سیاتیک به طور معمول در ران، ساق و یا خود پا یعنی بهدور از منبع واقعی مشکل احساس می شود. اگر طول مدت درد کمتر از 8 هفته باشد به آن سیاتیک حاد می گویند. اما اگر مدت درد بیش از 8 هفته به طول انجامد به عنوان سیاتیک مزمن توصیف می شود.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه علائم و درمان سیاتبک، لینک زیر را مطالعه فرمایید.
درمان سیاتیک
برای جلوگیری از پیشرفت علائم توصیه می شود که در اسرع وقت سیاتیک را درمان کنید. درمان سیاتیک ممکن است شامل هر دو روش غیر جراحی و جراحی باشد. به طور معمول، ابتدا روش های غیرجراحی امتحان می شوند. زمانی که علت اصلی آن شدید باشد. یا نقایص عصبی پیشرونده مانند ضعف پا رخ دهد، ممکن است جراحی پیشنهاد شود.
درمان سیاتیک بدون جراحی
درمانهای خط اول سیاتیک معمولاً شامل ترکیبی از کاردرمانی، داروها، تزریقهای درمانی و دیگر درمانهای جایگزین است. افرادی که دارای سیاتیک حاد هستند، معمولاً با 4 تا 6 هفته درمان غیرجراحی بهتر می شوند. برای افرادی که به سیاتیک مزمن بادرد بیش از 8 هفته مبتلا شده اند، زمان درمان بیشتر طول میکشد. و ممکن است به علت زمینهای آن هم بستگی داشته باشد. هدف از درمان کاهش درد و افزایش تحرک است. بسته به علت، بسیاری از موارد سیاتیک به مرور زمان با برخی درمانهای خود مراقبتی ساده از بین میروند. در ادامه برخی از این درمان سیاتیک بدون جراحی از نوع خودمراقبتی در منزل را برای شما آورده ایم.
- استفاده از یخ یا کیسه داغ
ابتدا از کیسه یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. بسته های یخ یا کیسه ای از سبزیجات یخ زده را که در یک حوله پیچیده شده اند روی ناحیه آسیب دیده بمالید. به مدت 20 دقیقه، چند بار در روز استفاده کنید. بعد از چند روز اول به کیسه گرم یا پد گرم کن تغییر دهید. هر بار 20 دقیقه اعمال کنید. اگر هنوز درد دارید، بین بسته های گرم و سرد ،هر کدام که به بهترین وجه ناراحتی شما را تسکین می دهد، تغییر دهید.این درمان سیاتیک بدون جراحی از نوع خودمراقبتی به کاهش درد شما کمک می کند.
- مصرف داروهای بدون نسخه
داروهایی برای کاهش درد، التهاب و تورم مصرف کنید. بسیاری از داروهای رایج بدون نسخه در این دسته که داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی NSAIDs)) نامیده می شوند شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن هستند. اگر می خواهید آسپرین مصرف کنید مراقب باشید. آسپرین می تواند باعث زخم و خونریزی در برخی افراد شود. اگر قادر به مصرف NSAIDs نیستید، می توانید به جای آن استامینوفن مصرف کنید.
- انجام حرکات کششی ملایم
حرکات کششی مناسب را از یک مربی با تجربه در مورد کمردرد بیاموزید. با سایر تقویتهای عمومی، تقویت عضلات مرکزی و تمرینات هوازی هم کار کنید.
کاردرمانی برای درمان سیاتیک بدون جراحی
کاردرمانی به کاهش درد این مراجعان به طوری که روی تقویت عضلاتشان کار شود تمرکز می کند. به علاوه متخصصان کاردرمانی برخی از تمرینات کششی مناسب عضلات اطراف درگیر شده را در برنامه ی درمانی خود برای بیماران قرار می دهند. هم چنین برخی فعالیت های هوازی هم می توانند به اهداف درمانی خود اضافه کنند. این موارد تقریباً جز اصلی هر برنامه ی درمانی کاردرمانی برای کاهش درد و افزایش تحرک و استقلال فردی و بهبود کیفیت زندگی این افراد است. تمرینات درمانی نیز ممکن است به برنامه ی درمانی به اهداف خاصی توسط کاردرمانگر اضافه شود.
درمان سیاتیک بدون جراحی در کاردرمانی به جهت کاهش درد کمر
بیمارانی که از اکثر انواع کمردرد مثل کمردرد ناشی از سیاتیکا رنج می برند، اغلب به مدت چهار هفته به عنوان یک گزینه درمانی محافظه کارانه اولیه (غیرجراحی) به کاردرمانی ارجاع داده می شوند. قبل از اینکه سایر درمان های تهاجمی تر، از جمله جراحی کمر را در نظر بگیرند. اهداف کاردرمانی در این مرحله کاهش کمردرد، افزایش عملکرد و آموزش یک برنامه نگهداری به بیمار برای جلوگیری از مشکلات بعدی کمر است. روش های قابل استفاده در کاردرمانی برای این مرحله می توانند جز موارد زیر باشند.
اولین مورد استفاده از روش های غیرفعالانه است. به این معنی که خود کاردرمانگر برای درمان سیاتیک بدون جراحی کارهایی را برای بیمار انجام می دهد مانند اعمال گرما، کیسه یخ و تحریک الکتریکی. به عنوان مثال، ممکن است یک پد گرم کننده برای گرم کردن ماهیچه های بیمار قبل از انجام ورزش و کشش استفاده شود. و پس از آن می توان از کیسه یخ برای تسکین عضلات و بافت های نرم استفاده کرد. مورد بعدی روش های فعال کاردرمانی است. این روش بر تمرینات خاص و کششی تمرکز دارد. برای اکثر درمان های کمردرد، تمرکز متخصصان کاردرمانی روی ورزش های فعال است.
در ادامه بیشتر روی تمرینات فعالی که کاردرمانگران به عنوان ابزاری برای کمک به بهبود مشکلات کمر، جلوگیری یا به حداقل رساندن عودهای بعدی کمردرد استفاده می کنند تمرکز می کنیم.
فواید ورزش برای درمان سیاتیک بدون جراحی
ثبات ستون فقرات کمری تا حد زیادی به عضلات پشتیبان شکم و کمر بستگی دارد. ماهیچه های شکمی از طریق توانایی خود برای ایجاد فشار در داخل شکم که در عقب بر روی ستون فقرات اعمال می شود، حمایت اولیه تثبیت کننده را فراهم می کنند. بنابراین یک ستون حمایتی قدامی (از جلوی ستون فقرات) ایجاد می کنند. عضلات کمر ستون فقرات را از پشت تثبیت می کنند و منجر به حمایت خلفی می شوند. به بیان ساده، ستون فقرات استخوانی و دیسک ها توسط ماهیچه ها احاطه شده اند و هر چه این عضلات جلو و عقب آن ها قوی تر باشند، فشار کمتری بر دیسک ها و مفاصل ستون فقرات وارد می شود. در درمان سیاتیک بدون جراحی بیماران باید یک کمربند عضلانی محکم و قدرتمند در اطراف ستون فقرات خود ایجاد کنند.
بیشتر قسمتهای کمردرد خود محدودکننده هستند و به خودی خود بهتر میشوند. ورزش فعال نقش مهمی در کمک به کاهش درد بیمار و بهبود عملکرد های بعدی در بیماران مبتلا به کمردرد دارد. یک برنامه ورزشی مداوم هم چنین احتمال و شدت بروز کمردرد در آینده را کاهش می دهد. به طور کلی اهداف کاردرمانی و تمریناتی که برنامه ریزی می شود عبارتند از:
- تقویت ستون فقرات و عضلات کمر، شکم، باسن و لگن
- افزایش قدرت عضلات هسته
- کشش عضلات سفت و غیر قابل انعطاف مانند همسترینگ
تمریناتی برای درمان سیاتیک بدون جراحی
در حالی که ممکن است کمی استراحت یا اصلاح فعالیت ضروری باشد، مهم است که تا حد امکان به اندازه ی کافی فعالیت کنید. و از دورههای طولانی عدم فعالیت فیزیکی یا استراحت در تخت خودداری کنید. برخی از تمرینات برای درمان سیاتیک ممکن است مختص علت اصلی آن باشد. متخصصان کاردرمانی می توانند به تدوین یک برنامه درمانی موثر برای تسکین درد سیاتیک از طریق ورزش بپردازند.
Bridging
به کمر دراز بکشید در حالی که دو زانو خم شده اند و کف پاهایتان کاملاً روی زمین قرار گرفته اند. به آرامی لگنتان را برای درمان سیاتیک بدون جراحی به سمت بالا بیاورید و در هوا نگه دارید. در حدود 5 تا 10 ثانیه صبر کنید و سپس به آرامی لگنتان را پایین آورده و به حالت اولیه ی خود بازگردید. اهداف اولیه ی خود را روی 10 بار پل زدن بگذارید و تا 20 بار این کار راپیشرفت دهید.
Abdominal curl-up
به کمر دراز بکشید در حالی که دو زانو خم شده اند و کف پاهایتان کاملاً روی زمین قرار گرفته اند. به علاوه بازوهایتان از روی قفسه ی سینه عبور کرده و هر دست روی شانه ی مقابل قرار گرفته است. این تمرین برای درمان سیاتیک بدون جراحی بسیار مناسب خواهد بود. حال به آرامی سر و شانه هایتان را بالا بیاورید و این وضعیت را به مدت 2 تا 4 ثانیه نگه دارید. سپس به آرامی به حالت اولیه خود بازگردید. اینگونه هدف گذاری کنید که در دو مجموعه ی جداگانه 10 بار این حرکت را انجام دهید.
Pelvic tilt
به کمر دراز بکشید در حالی که دو زانو خم شده اند و کف پاهایتان کاملاً روی زمین قرار گرفته اند. قسمت زیرین کمر خود را از طریق سفت کردن عضلات شکمی تان صاف کنید در حالی که شکمتان را به داخل می برید. از میان تمرینات درمان سیاتیک بدون جراحی این تمرین می تواند بسیار مؤثر واقع شود. این وضعیت را به مدت 10 ثانیه نگه دارید و سپس خود را رلکس کنید. توجه داشته باشید که این تمرین را 8 تا 10 بار می توانید تکرار کنید
Hook-lying march
به کمر دراز بکشید در حالی که دو زانو خم شده اند و کف پاهایتان کاملاً روی زمین قرار گرفته اند. در حالی که تمرین pelvic tilt را نگه داشته اید، به اندازه ی 5 الی 6 سانتی متر یکی از پاهای خود را بالا بیاورید. حال به آرامی آن را پایین بیاورید. این حرکت را با پای مقابل هم انجام دهید. هر بار 30 ثانیه حرکات را پشت سرهم تکرار کنید و سعی کنید دو تا 3 بار این مدت زمان تکرار را اجرا کنید.
منابع
جهت اطلاعات بیشتر در زمینه درمان زودهنگام سیاتیک، لینک زیر را مطالعه فرمایید.